OBSZARY EUROPEJSKIEJ SIECI EKOLOGICZNEJ NATURA 2000

„Łęgi Odrzańskie” – Obszar Specjalnej Ochrony ptaków Natura 2000 PLB020008 – celem ochrony jest utrzymanie populacji ptaków uznanych za przedmiot ochrony zgodnie z Dyrektywą Ptasią (gatunki wymienione w Załączniku I) poprzez zabezpieczenie najważniejszych dla ich ochrony siedlisk. W ostoi występują 22 lęgowe gatunki ptaków z Załącznika I. Przedmiotem ochrony, ze względu na wagę dla populacji krajowej, jest 17 gatunków. Powierzchnia w dużej mierze pokrywa się z ostoją siedliskową „Łęgi Odrzańskie” PLH020018.

„Łęgi Odrzańskie” – Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Natura 2000 PLH020018 – położony w dolinie Odry jeden z największych kompleksów łęgowych Polski. Chroni 11 siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej oraz 23 gatunki zwierząt wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. Pod względem przedmiotów ochrony jest jednym z najbardziej wartościowych obszarów Dolnego Śląska. Obejmuje ponad 100 km biegu Odry między Brzegiem Dolnym a Głogowem i obszar o powierzchni ponad 20 tys. ha.

REZERWATY PRZYRODY

Do wielu z nich można dotrzeć rowerem jadąc z wzdłuż Odry po wyznaczonym w Krainie Łęgów Odrzańskich rowerowym szlaku Odry przebiegającym po lewej https://szlakodry.pl/lewobrzezny-szlak-odry/ i po prawym https://szlakodry.pl/prawobrzezny-szlak-odry/ brzegu rzeki.

„Brekinia” – rezerwat o powierzchni 2,28 ha, utworzony w 1993 roku. Leży kilkaset metrów na południe od Mierzowic w gminie Prochowice. Chroni grąd ze stanowiskiem jarzębu brekinii. Z rzadszych roślin występuje tu groszek czerniejący.

„Łęg Korea” – rezerwat o powierzchni 79,29 ha, utworzony w 2001 roku. Położony jest w gminach Ścinawa i Prochowice u ujścia Kaczawy do Odry. Chroni kompleks łęgu jesionowo-wiązowego i grądu z bogatą ornitofauną. Gnieździ się tu około 70 ptaków, m.in.: dzięcioł średni, kania ruda, muchołówka białoszyja, nurogęś, trzmielojad. Rzadką florę reprezentują: gnieźnik leśny, kosaciec syberyjski, śnieżyczka przebiśnieg.

„Odrzysko” – rezerwat o powierzchni 5,15 ha, utworzony w 1987 roku. Znajduje się na północny zachód od Lubiąża w gminie Wołów. Jest to rezerwat florystyczny, powołany głównie dla ochrony stanowiska kotewki orzecha wodnego oraz salwinii pływającej. Ze zwierząt występują tu: miecznik łąkowy, żaba moczarowa, zimorodek, bóbr.

„Skarpa Storczyków” – rezerwat o powierzchni 65,17 ha, utworzony w 1993 roku. Obejmuje skarpę doliny pod miejscowością Orsk w gminie Rudna. Chroni kompleks leśny kwaśnej buczyny niżowej, grądu, łęgu jesionowo-olszowego i kwaśnej dąbrowy leżący na malowniczej krawędzi pradoliny Odry. Występuje tu kruszczyk połabski.

„Zabór” – rezerwat o powierzchni 35,23 ha, utworzony w 1959 roku. Zlokalizowany w gminie Miękinia pod Zaborem Wielkim. Chroni ols porzeczkowy z przestojami wiekowych dębów oraz stanowiskami rzadkich gatunków ptaków: bocian czarny, brodziec samotny, muchołówka białoszyja.

*Rezerwat Odrzyska – ścieżka przyrodnicza*

UŻYTKI EKOLOGICZNE

„Korytarz Ekologiczny Mierzowice” – użytek o powierzchni 155 ha. Chroni kompleks grądu, łęgu jesionowo-olszowego, olsu porzeczkowego i podmokłych łąk. Rosną tu: kosaciec syberyjski, pełnik europejski, storczyk szerokolistny.

„Naroczycki Łęg” – użytek o powierzchni 187 ha. Chroni mozaikę lasów i zarośli łęgowych, starorzeczy oraz łąk zalewowych. Jest to lęgowisko wielu rzadkich ptaków wodno-błotnych: bekasa, cyranki, cyraneczki, derkacza, dziwonii, łabędzia krzykliwego, żurawia.

„Starorzecze koło Przychowej” – użytek o powierzchni 28 ha. Chroni starorzecze Odry z fragmentami łąk i zarośli łęgowych. Występuje tu szereg rzadkich gatunków roślin: kotewka orzech wodny, salwinia pływająca, marzanka lepczyca, kanianka większa, łączeń baldaszkowy, osoka aloesowata.

„Ścinawskie Bagna” – użytek o powierzchni 20 ha. Chroni starorzecze leżące u ujścia Zimnicy do Odry. Gnieżdżą się tu: brzęczka, bekas, cyranka, krwawodziób, wodnik.

„Śródpolny lasek pod Pęcławiem” – użytek o powierzchni 6,47 ha. Chroni cenny ekosystem ze zwierzętami i roślinami objętymi ochroną.

„Łęgi Głogowskie” – użytek o powierzchni 605,57 ha. Leży w gminach: Głogów Miasto, Głogów, Kotla. Celem ochrony są starorzecza rzeki Odry, zespoły roślinne, od wodno-szuwarowych do żyznych lasów liściastych, z licznymi, chronionymi gatunkami fauny i flory.

OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU

Obszar chronionego krajobrazu „Dolina Odry” – 1272 ha. Chroni fragment doliny Odry leżący między Malczycami a ujściem Kaczawy.

Obszar chronionego krajobrazu „Dolina Baryczy” – 44 125 ha. Chroni fragment doliny Baryczy i Odry. W Łęgach leży tylko część tego obszaru leżący w gminie Jemielno i Niechlów.

Pamiętajcie że chronionych gatunków nie można zabierać ze sobą do domu więc warto zakupić pamiątkę z motywami łęgowymi na tkaninach, z których przygotowaliśmy fartuszki, ściereczki, kocyki.

OSTOJA PTAKÓW IBA

Dolina Odry między Brzegiem Dolnym a Głogowem została uznana za międzynarodową ostoję ptaków w sieci International BirdsAreas(IBA)jako ostoja “Odra riverine forests” – Łęgi Odrzańskie IBAPL089.

Kryterium C6 – gatunki zagrożone w skali Unii Europejskiej. Ostoje ptaków IBA (Important BirdAreas) to miejsca wyróżniające się z otoczenia tym, że występują tam ptaki szczególnie cenne lub tym, że jest to obszar wyjątkowo licznie zasiedlany przez ptaki. Ostoje ptaków IBA wyznaczane są na podstawie zestawu ścisłych kryteriów stworzonych przez BirdLife International. Kryteria te oparte są na naukowych podstawach i stosowane w ten sam, zestandaryzowany sposób we wszystkich krajach świata.

KONWENCJA RAMSARSKA (dotycząca ochrony obszarów wodno-błotnych)

Część obszaru Łęgów Odrzańskich o powierzchni 18 000 ha kwalifikuje się do desygnowania do objęcia Konwencją Ramsarską, spełniając kryteria „Ramsar Criteria 2” (Birdlife International 2001).

ECONET

Opisywany obszar doliny Odry został ujęty w Krajowej Sieci Ekologicznej ECONET–POLSKA. Należy on do grupy obszarów dolinnych węzłowych o znaczeniu międzynarodowym – „17 M” Obszar Doliny Środkowej Odry. W środkowej części obszaru wyznaczono biocentra i strefę buforową. Natomiast część północna została uznana za korytarz ekologiczny o znaczeniu międzynarodowym.

Obszar obejmuje ostoje Natura 2000 Łęgi Odrzańskie powiększony o kluczowe otoczenie dla zachowania niezwykłej przyrody Doliny Odry. Takie ujęcie pozwala na przedstawianie Łęgów Odrzańskich jako ważnego ekosystemu na tle Europy i Polski.